Edebiyat ve Hukuk kapsamında ele aldığım 24 kitabı gösteren kısa bir değiniden sonra, kaleme aldığım bu ikinci yazıda üç kitaptan bahsedeceğim.
Hukuk denince soğuk, sıkıcı ve anlaşılması güç kavram ve metinler aklına gelen sade okurların dahi keyifle ve keşifle okuyacağı kitaplar bunlar.
Hukukçuların, Hukuk Fakültesi öğrencilerinin, öğretim görevlilerinin, bilhassa savcıların ve ceza hukuku ile ilgili hâkim ve avukatların algılarını zenginleştirecek bu eserler, öyle zannediyorum ki okullarda ve akademilerde tavsiye ediliyordur.
Bir Savcının Anıları – Namık Kemal Behramoğlu
İdealist bir insan olduğu belli olan yazar, İstanbul’daki rahat avukatlık ortamını bırakıp savcı olmaya karar verir ve Anadolu’ya gider. Yıl 1978. Bu süreçte başından geçenleri kısa hikâyeler halinde anlatıyor. Kitap akıcı. Macera dolu bir roman gibi süratle okunuyor. Yazar olan biteni anlatırken teknik hususlardan, mesleki kaygılardan çok öte, hikâye anlatmaya yönelmiş ve doğrusu, bu işi de iyi kotarıyor. Kitabın öne çıkan yanı bu: Sıkı hikayeler! Yaşanan dönem, 12 Eylül’ün hemen öncesi ve sonrası, siyasi atmosfer resmediliyor. Edebiyat ve Hukuk’un yanı sıra yakın tarihin topraklarında da geziniyorsunuz. Anadolu insanın çok acıklı halleri, hikmetli tavırları, öte yandan fesatlıkları ve komiklikleri birbiri ardınca karşınıza çıkıyor. Tayinler ve sürgünlerle geçen yıllar sonrası tahammülü kalmayan savcının avukatlığa geri dönüşü ile bitiyor kitap. İbretlik.
Bir Savcının Not Defteri’nden – Çetin Yetkin
Bu kitabın yazarı da ilginçtir ki avukatlıktan savcılığa geçiş yapmış ve savcılığı 10 yıl kadar sürdürdükten sonra bırakmış.
Bu tür kitaplar, ki sanılanın ötesinde bir tanıklık ve mana içeriyorlar, memur da olsalar memurlaşmamış kişiler tarafından yazılıyor. İstifa etmeleri, bırakıp gitmeleri de, kitaba dâhil ve bu tezimi, genellememi kanıtlıyor.
Ben bu kitabı, “Bir Savcının Anıları” kadar beğendim ve besleyici görüyorum. Yazar, kimi insanın kanını donduran, kimi tarihi olaylara ışık tutan hikâyelerini güzel güzel anlatırken, savcılığın nasıl bir iş olduğunu göstermekle daha ilgili görünüyor. Behramoğlu ise daha çok macera peşinde bir hikâyeci gibi duruyor. Muzip ve çılgın.
Çetin Yetkin, ya tevazu sahibi olduğundan ya da yazdıklarının pek fazla okurun ilgisini çekmeyeceğini düşündüğünden olsa gerek, biraz tereddüt eder bir halde kaleme almış kitabı.
Kırk beşinci sayfada, “Bir Hak Arama Öyküsü”ne şu satırla başlıyor: “Kitabın bu sayfasına değin okumayı başarabilmiş olan siz her kim iseniz…”
Oysa ki ben hiç öyle düşünmüyorum ve kitap neden sadece 156 sayfa diye hayıflanıyorum. “Sen yaz, kitabı yarıda bırakacak okur utansın” diyorum.
Bu kitaplar sadece dünü değil bizzat bugünü de anlatıyorlar. Ne yazı ki Türkiye’de olumlu anlamda pek bir zihniyet değişimi yaşanamadığı için güncelliğini korumaya devam ediyorlar. Şu ibret dolu satırlarda anlatılanları son yıllarda hissetmeyen bir savcı-hâkim hatta akademisyen ve dahi memur var mıdır, takdiri size bırakıyorum:
“İlk yıllar 12 Mart karanlığı içinde geçti. Geceleri evimin kapısını polis çaldığında önce durup beklerdim: Gelen polisler acaba beni mi götürmeye geldiler diye. Bakardım ki bana selam veriyorlar, bir olayı bildirmeye gelmişler, o zaman rahatlardım.” (sayfa 155)
27 Mayıs 1960’dan -Fetöcülerinki kadar kirli bir darbeden- devrim diye bahseden (sayfa 81) zihniyete sahip bir savcıdan bahsediyoruz.
Suç – Bir Ceza Avukatından Gerçek Hikâyeler – Ferdinand Von Schirach
Çok satan kitaplara karşı önyargınız varsa, ki benim biraz var zira çoğu sığdır, bu kitap sizi kesin olarak yanıltacak. Bir Alman ceza avukatının baktığı davalardan devşirdiği kitap akıl almaz hikâyeler içeriyor.
Türkiy’de yargının mantığını biraz bilen biri Almanya’daki (dahası genel olarak Avrupa’daki) yargı ile bizdeki garabeti kıyaslama imkânı buluyor bu kitapta.
Suç, bir ömür boyu unutamayacağınız hikâyelere yer veriyor. insan, bazılarının gerçek olduğuna bir süre inanamıyor.
*Edebiyat Ve Hukuk:
mehmet ali başaran 